Signalisatie voor iedereen, ook voor mensen met een beperking

Het doel van signalisatie is élke bezoeker – ook mensen met een beperking – alle nodige informatie te geven zodat die op een eenvoudige én efficiënte manier het gebouw en zijn voorzieningen gebruikt. Hieronder vind je enkele vuistregels voor het uitwerken van signalisatie voor mensen met een beperking. Associeer je het woord signalisatie met bewegwijzeringsborden zoals de naam van een lokaal? Of denk je aan informatieborden die meer uitleg geven over de aanwezige diensten? Eventueel aan naambordjes? Misschien aan routegeleiding voor mensen met een visuele beperking? Het team van Magelaan heeft al tal van bezoekers de juiste weg gewezen of meer informatie gegeven.

Informatieoverdracht = doel van signalisatie voor mensen met een beperking

Iederéén heeft nood aan een correcte en duidelijke informatieoverdracht, en daar horen zeker mensen met een beperking bij. Wie een auditieve beperking heeft, heeft vooral behoefte aan visuele informatie. Mensen met een visuele beperking hebben dan weer nood aan tactiele of auditieve informatie, kleur- en contrastgebruik en zelfs grootletterschrift. Personen met een verstandelijke beperking of cognitieve stoornis die de taal niet kennen of moeilijkheden hebben met lezen, zijn op hun beurt meer geholpen met pictogrammen en symbolen.

Je merkt het, signalisatie voor mensen met een beperking in een gebouw heeft heel wat voeten in de aarde. De informatieoverdracht moet niet alleen correct en duidelijk zijn, maar ook consequent en uniform uitgevoerd. Alleen zo worden misverstanden en onduidelijkheden vermeden. Een consequente en uniforme uitvoering wil zeggen dat je steeds eenzelfde lettertype gebruikt, eenzelfde stijl pictogrammen, eenzelfde type en systeem van informatieborden. Dat is de enige manier om de signalisatie in en rond een gebouw voor iedereen even effectief te maken. Die regels hebben we trouwens toegepast onder meer in de signalisatie voor Bedrijvencentrum De Punt. Wist je trouwens dat Helvetica het meest ideale lettertype is en zelfs speciaal gemaakt voor signalisatie?

Wat te doen bij bewegwijzering?

Bewegwijzering is een effectieve vorm van signalisatie voor mensen met een beperking. Bewegwijzering vind je op plaatsen waar de omgeving onduidelijk is, waar er knelpunten aanwezig zijn, veel gangen en paden, verandering van richting, een kruispunt waar je moet beslissen waar je heen gaat. Om de signalisatie in een gebouw goed te bewegwijzeren, moet je aandacht hebben voor de omgeving.

• Zorg ervoor dat de bewegwijzering niet alleen van op de looproutes maar ook vanaf een grotere afstand goed zichtbaar is. Vermijd dus overhangend groen, verlichtingsarmaturen, tijdelijke of permanente objecten.
• Zorg voor een duidelijk contrast tussen de letters en/of het bord en de omgeving. Is dit niet mogelijk, voorzie de borden dan met een contrasterende rand.
• Is de leesafstand klein, bijvoorbeeld aan de uitgang van een lift? Plaats de bewegwijzering dan op een hoogte tussen 1,40 en 1,60 m.
• Is de leesafstand groot, bijvoorbeeld op een parking, plaats de onderzijde van de bewegwijzering dan op een hoogte van minimaal 2,10 m.

Wat te doen bij informatieborden of informatiepanelen?

Informatieborden of –panelen vind je op logische locaties zoals een inkomhal, de toegang tot een park, een gebouw … Houd rekening met de volgende regels voor signalisatie voor mensen met een beperking.

• Vermijd dat informatieborden of -panelen een obstakel vormen, plaats ze uit de looproute en maak ze drempelloos bereikbaar.
• Kijk erop toe dat ze maximaal 10 cm uitsteken van de muur of werk ze in in een nis.
• Voorzie een vrije en vlakke ruimte voor het bord met een diameter van minimaal 1,50 m.
• Zorg ervoor dat de informatie gemakkelijk en tot op neuslengte bereikbaar is.
• Plaats kleine (naam)borden op een hoogte tussen 1,40 en 1,60 m
• Middelgrote (informatie)borden op ongeveer 1 m hoogte, zodat het middelpunt van het bord uitkomt op een hoogte van 1,25 m.
• Grote borden, zoals het overzicht van de diensten in een ziekenhuis, op meer dan 1 m, de onderzijde op minimaal 75 cm en gekanteld onder een hoek van 10°.

Wat te doen met leesbaarheid en duidelijkheid van boodschap?

• Geef in de signalisatie voor mensen met een beperking alleen essentiële informatie weer.
• Zorg voor een duidelijke structuur, bied grote stukken info trapsgewijs aan.
• Gebruik eenvoudige en directe taal: vermijd vakjargon, abstracte begrippen en afkortingen.
• Vul teksten niet uit tot aan de rechterkantlijn, zorg wel voor een rechte lijn aan de linkerzijde.
• Voorzie foto’s, schema’s, plannetjes, én werk met contrasten. Die ondersteunen de leesbaarheid, zeker bij langere teksten of grotere informatieblokken.
• Plaats tekst op een eenkleurige achtergrond. Vermijd beelden of foto’s als achtergrond.

Wat te doen bij visuele informatie?

Op het vlak van visuele signalisatie voor mensen met een beperking besteed je aandacht aan de volgende basisregels.

• Vermijd cursieve teksten of tekst die enkel uit hoofdletters bestaat.
• Ga op zoek naar een schreefloos lettertype, d.w.z. zonder dwarsstreepjes aan de uiteinden, zoals Helvetica.
• Maak de letters en cijfers voldoende groot en let daarbij steeds op de leesafstand.
• Splits telefoonnummers in groepjes, schrijf bedragen in cijfers, niet in Romeinse cijfers.
• Kies voor zuivere contrasterende kleuren – geen pasteltinten, reflecterende of felle kleuren – en beperk het aantal verschillende kleuren.
• Vermijd de combinaties rood – groen (soms moeilijk te onderscheiden) en zuiver zwart – wit (mogelijk verblindende werking), maak ook je website toegankelijk voor kleurenblinden.
• Gebruik veeleer grijswaarden (donkere letters/figuren op een lichte achtergrond of lichte letters/figuren op donkere achtergrond).
• Geef beelden, foto’s en letters in kleur een zwarte rand. Zo blijven ze ook leesbaar voor personen die geen kleuren kunnen onderscheiden.
• Gebruik zoveel mogelijk gestandaardiseerde of internationaal goedgekeurde pictogrammen want die zijn het makkelijkst en snelst te herkennen. Een voorbeeld? Denk aan de P van parking.

Wat te doen met tactiele informatie voor blinde en slechtziende mensen?

Tactiele informatie is elke vorm van informatie die je door middel van de tastzin kan lezen.

• Maak visuele reliëfborden in braille of vergroot het lettertype.
• Breng de tactiele delen van een informatiebord zo aan dat de lezer de informatie met de vlakke hand kan detecteren.
• Verbeter de leesbaarheid van de ruimte, met noppen- of ribbelpatronen op de grond.
• Geef de looprichting aan met verschillende kleuren, materialen of groenvoorzieningen.

Signalisatie is te belangrijk om over het hoofd te zien

Correcte signalisatie in en rond een gebouw is basis voor iedereen, signalisatie voor mensen met een beperking is van een nog wezenlijker belang. Communicatiebureau Magelaan is zich daarvan bewust. We doen dan ook altijd ons uiterste best om deze doelgroep zeker niet uit het oog te verliezen, telkens als we een signalisatie realiseren. Tekenen we ook jouw signalisatie uit? Neem zeker contact met ons op. We helpen je graag verder, indien nodig in samenwerking met Enter vzw. Ook deze tips zijn van hen afkomstig.